Lojistik Nedir?
Lojistik üretim sürecinden çıkan bir ürünün son tüketiciye ulaşıncaya kadar geçirdiği tüm süreçleri kapsamaktadır. Lojistik ürünlerin üretiminden sonra en önemli ikinci aşamadır. Lojistik gerekli ürünlerin istenilen zamanda tüketiciye ulaşması için önemlidir. Lojistik Türk Dil Kurumu Tarafından “kişilerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere her türlü ürünün, hizmetin ve bilginin çıkış notasından varış noktasın kadar taşınmasının etkili ve verimli bir biçimde planlanması ve uygulanması” şeklinde tanımlanmıştır.
Lojistik Tarihçesi ve Gelişimi
Lojistik antik yunan döneminden itibaren askeri alanda kullanılan bir terimdir. Askeri birliklerde ihtiyaçların dağıtılmasından sorumlu olan logistikas bölüklerinden ismini alan lojistik Osmanlılar da da köprücülük, gemicilik, gibi adlarla anılmıştır. Lojistiğin ticari anlamada faaliyet alanına girmesi ise 1960’lar ile başlamıştır. Lojistiğin öneminin bu yıllarda otaya çıkması ise dünya pazarlarında malzeme ihtiyacının artması ve buna bağlı olarak ulaşımın önem kazanmasından kaynaklanmaktadır. Lojistik, gelişen ticaret neticesinde alıcı ile satıcının birbirine uzak olmasından ötürü ortaya çıkmıştır. Lojistik insanın var olduğu her yerde mutlaka dolaylı ve doğrudan etkili olmaktadır. Lojistik müşteri memnuniyetini ön planda tutulmaktadır. Bu sebeple lojistik için müşteri odaklılık söz konusudur denilebilir. Lojistik toplumda yaşam standardını önemli ölçüde etkilemektedir. Lojistikte yaşanan bir aksaklık tüm süreci aksatmaktadır. Lojistiğin 7 doğrusu olduğu söylenmektedir, bunlar; doğru ürünün, doğru miktarda, doğru şartlarda, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle doğru müşteriye ulaşması şeklinde tanımlanabilir.
Lojistiğin Sağladığı Hizmetler
Lojistik ülkemizde de ilk olarak askeri alanda teçhizat ve gıda taşımacılığında kullanılmıştır. Deniz, kara, hava yoluyla gerçekleştirilen taşımacılık konteyner ve boru hattı şeklide de yapılabilmektedir. Lojistik sadece taşıma değil beraberinde pek çok hizmeti de sunmaktadır. Bunları ele almak gerekirse;
- Müşteri hizmetleri
- Talep tahmini/planlanması
- Envanter
- Dağıtım
- Malzeme elleçleme
- Sipariş işleme
- Ambalajlama
- Depo seçimi
- Satın alma
- Depolama
- Ters lojistik
- Ulaştırma
Müşteri hizmetleri; Müşteri hizmetleri kavramı farklı süreçlerden geçerek bugünkü halini almıştır.1980’lerden sonra müşteri hizmetleri tedarik sürecinde önemli bir hal almıştır. Bu hizmet alanında müşterilerin iki farklı beklentisi vardır bunlar arzulanan hizmet aşaması ve yeterli hizmet aşaması şeklinde sıralanabilir. Arzulanan hizmet aşaması müşterinin almayı dilediği hizmeti ifade etmek için kullanılan bir kavramdır. Müşteri hizmetleri lojistik sektöründe müşteri memnuniyetini ön planda tutarak uzun vadede müşteriyi kendine bağlamayı hedefleyen bir araçtır. Rekabetçi lojistik piyasasında bir avantaj yaratan müşteri hizmetleri faaliyet gösterdiği alanda yüksek kaliteyi hedeflemektedir. Talep tahmini/ planlanması; talep tahmini gelecekte talep edilecek mal ve hizmetlerin ve bu mal ve hizmetlerin üretiminde kullanılacak mamüllerin önceden tahmin yoluyla belirlenmesi şeklinde ifade edilmektedir. Planlamada ise üretilmek istenen metaryelin üretiminin istenilen miktarda ve kalitede gerçekleştirilmesi amaçlanmaktadır. Üretim planlanması üretim sürecinin minimum maliyet kullanarak talep edilen üretimin gerçekleştirilmesi işlemidir.
Envanter yönetimi, Dağıtım ve Elleçleme Hizmetleri
Envanter Yönetimi: Envanter yönetiminde ise üretim sürecinde kullanılacak çeşitli metaryellerin tedarik satın alma gibi işlemlerin yönetimi olarak tanımlanabilir. Envanter yönetiminde süreklilik ve stoktaki mallar ile talebin aynı seviyede tutulması amaçlanmaktadır. Dağıtım; lojistik süreç aşamasında firma, müşteri ve tedarikçi arasındaki bağlantıları ifade etmektedir. Malzeme elleçleme de ise ürünlerin makine veya insan eliyle depolara yüklenmesi, boşaltılması, düzenlenmesi, havalandırılması gibi işlemleri kapsayan bir süreçtir.
Sipariş İşleme, Ambalajlama, Tesis ve Depo Seçimi,Depolama, Ters Lojistik, Ulaştırma Hizmetleri
Sipariş işleme; sipariş işleme lojistik yönetiminde kilit noktada yer almaktadır. Müşteriden siparişin alınması, müşteriden alınan bilgilerle siparişin verilen adreslere sevk edilmesi gibi süreçler bu aşamada takip edilmektedir. Ambalajlama; bahsi geçen ürünlerin kendi özelliklerinin gerektirdiği doğrultuda paketlenerek ürünleri koruyup taşınma ve depolamaya yardımcı olması amacıyla gerçekleştirilen bir işlemdir. Tesis ve depo seçimi: sevkiyatı söz konusu olan ürünlerin ulaştırılmanın düşük maliyetle yapılması için stratejik konumda bir depo seçiminin önemli olduğu ifade eden bir diğer süreçtir. Depolama; üretim sürecinde kullanılacak tüm metaryellerin güvenilir şekilde stoklandığı kapalı alanlardır ve tedarikçi ile müşteri arasında köprü görevi görmektedir: Ters lojistik; lojistikte geriye kalan atık maddelerin geri dönüşüm veya imhasını olarak tanımlanmaktadır. Ulaştırma; insan eşya veya hizmetin yarar sağlamak amacıyla ekonomik, hızlı ve güvenilir olarak yerlerinin değiştirilmesi şeklinde tanılandırılabilir. Ulaştırmada önemli olan iletilen talebin en kısa sürede ve uygun şartlarda yerine getirilmesidir.
