1936 yılından beri ICC – International Chamber of Commerce (UTO – Uluslararası Ticaret Odası) tarafından düzenlenip daha sonra farklı zaman dilimleriyle güncellenerek paylaşılan Teslim Şekilleri (Incoterms®), dış ticaretin olmazsa olmaz bir parçasına dönüşmüştür. Incoterms uluslararası ticarete konu olan malların teslimlerinin hangi şartlara bağlı olduğunu belirten standart bir referansdır. Bu referansa göre teslim şekillerinden popüler olan FOB ve CIF bir çok yönden benzer şartlara sahiptir: Her ikisi de deniz ve iç su taşımacılığı ile ilgilidir ve her ikisi de risk ve sorumluluğun alıcıdan satıcıya geçtiği nokta için benzer zaman çizelgelerini içermektedir. Bu benzerliklerden dolayı, ihracatçılar açısından zaman zaman karıştırılarak negatif etkiye neden olmaktadır. Bu yazıda, CIF ve FOB’u tanımlarına değinerek ve ikisi arasındaki farkları paylaşılacaktır.
FOB (Free On Board):
FOB, satıcının ticarete konu olan malları gemideyken, belirtilen yükleme limanında teslim etmesi anlamına gelir. Alıcı, bu andan itibaren mallarla ilgili tüm risk ve masrafları üstlenmesini ifade etmektedir.
Bu Incoterms yaygın olarak kullanılmamaktadır; Ayrıca bu terim, ancak eşyanın doğrudan gemiye yüklenebilecekleri noktaya teslim edilebildiği durumlarda kullanılabilir.
FOB Sorumlulukları ve Riskleri
Incoterms 2020 kurallarına göre, FOB, mallar, belirlenen bir tarihte veya kararlaştırılan bir zaman dilimi içinde belirlenen yükleme limanında alıcı tarafından belirtilen gemiye yüklendiğinde satıcının yükümlülüğünü yerine getirdiği anlamına gelir. FOB ile, malların iç nakliye ve yüklenmesinden satıcı sorumluyken, malları nihai varış noktasına ulaştırmak için gerekli olan diğer her şeyden alıcı firma sorumludur.
Mallar gemiye bindiği anda mallar için risk veya sorumluluk satıcıdan alıcıya geçer ve bu andan itibaren masrafları alıcı üstlenir.
CIF (Cost, Insurance and Freight):
CIF, satıcının uygun şekilde paketlenmiş malları belirlediği gemiye yüklemekten sorumlu olduğu anlamına gelir. Satıcı, belirtilen varış limanına navlun ve sigorta masraflarını da üstlenir ve Institute Cargo Clauses (Enstitü Kargo Klozları) C Maddesi uyarınca minimum sigorta seviyesini satın alması gerekir.
CIF Sorumlulukları ve Riskleri
CIF ile satıcı, tesislerinden varış limanına kadar malların sorumluluğunu üstlenir.
Satıcı, uygun şekilde paketlenmiş malları belirlemiş olduğu gemiye yüklemekten ve alıcı tarafından belirtilen varış limanına kadar taşıma maliyetinden sorumludur. Satıcı ayrıca en azından varış limanına kadar sigorta sözleşmesi yapmalıdır.
Alıcı, varış limanından deposuna kadar olan sorumluluğu kabul eder. Satış sözleşmesinin, bu sorumluluğun varış limanında hangi noktada devredildiğini açıkça tanımlaması önemlidir.
CIF ve FOB: Temel Farklılıklar
Incoterms FOB ve CIF arasındaki temel fark, malların ana nakliye ücretini alıcının mı yoksa satıcının mı ödemesidir. FOB kapsamında, hem nakliye ve diğer maliyetler hem de risk, ihracat noktasında değişmektedir. CIF kapsamında ise , satıcının mallara ilişkin sorumluluğu varış limanında sona erer, ancak mallara ilişkin risk, ihracat limanında gemiye yüklendiğinde sona erer.
CIF ile, mallar, ihracat limanı ile varış limanı arasında transit olarak hasar görürse, satıcı taşıyıcı ile sözleşme yapsa bile, alıcı kayıp riskini üstlenir. Ancak satıcı, seyahatin bu bölümünde malları sigorta ettirmekle yükümlüdür.
FOB kapsamında nakliye ücretlerinden alıcı sorumludur; CIF’ de ise ile satıcı sorumludur.
FOB vs. CIF: Hangisini Kullanmalısınız?
En popüler Incotermsler arasında yer alan FOB ve CIF için tercih edilebilirlik duruma göre değişmektedir. Alıcılar ve daha az deneyimli ihracatçılar F grubu terimini tercih edebilirken, daha deneyimli ihracatçılar genellikle C grubu terimlerini tercih eder. CIF gibi C-grubuna ait teslim şekilleri, ihracatçıların doğrudan taşıyıcılarla anlaşmasını sağlar; bu sayede dış ticarete dair belge bürokrası daha otomatik bir süreç alır. Ek olarak, C-grubu teslim şekillerini kullanmak, ihracatçılar açısından , özellikle çok fazla navlun rezervasyonu yapıldığından, nakliye maliyetleri için daha fazla pazarlık gücü sağlar.
Uluslararası ticaretle düzenli olarak ilgileniyorsanız, her zaman kullandığınız teslim şeklini seçmekle kalmayıp, Incoterms 2020 kurallarında tanımlanan riskleri ve sorumlulukları da anlamanız gerekir. Bu açıdan sizlerle daha önce paylaşmış olduğumuz yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.
