Dış ticaret ve Ekonomik Büyüme
Dış ticaret ve ekonomik büyüme konuları, dünya genelinde gelişmekte olan ülkelerde ticaretin serbestleştirilmesi politikalarının uygulamaya konmasıyla birlikte büyük önem kazanmıştır. Dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi büyük ölçüde küreselleşmeye bağlıdır. Dış ticaretin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi söz konusu olduğunda, gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin ekonomistleri ve politika yapıcıları iki ayrı gruba ayrılmaktadır.
Bir grup ekonomist, Dış ticaretin gelişmekte olan ülkelerin ekonomik ve finansal senaryolarında olumsuz değişikliklere yol açtığı görüşündedir. Onlara göre ticaretten elde edilen kazançlar daha çok dünyanın gelişmiş ülkelerine avantaj sağladığı yönündedir. Ticaret politikalarının serbestleştirilmesi, tarifelerin düşürülmesi ve küreselleşme, daha az gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerin sanayi kurulumlarını olumsuz etkilemiştir. Serbestleşmenin bir sonucu olarak, bu ülkelerdeki bebek endüstrilerin çoğu faaliyetlerini kapattı. Eskiden devlet koruması altında faaliyet gösteren diğer birçok sektör, küresel emsalleriyle rekabet etmeyi çok zor buldu.
Küreselleşme ve dış ticaret lehinde konuşan diğer ekonomist grubu, dış ticarete ve gelişmekte olan ülkelerin ekonomik büyümesi üzerindeki etkisine daha parlak bir bakış açısıyla geliyor. Onlara göre, ticareti serbestleştirme politikaları izleyen gelişmekte olan ülkeler, küreselleşmenin ve Dış ticaretin tüm olumlu etkilerini yaşamıştır. Çin ve Hindistan bu durumda trend belirleyiciler olarak görülüyor.
Doğru uygulandığı takdirde, dış ticaretin ticaretle uğraşan ülkeler için faydalı olduğu inkar edilemez. Dış ticaret, gelişmekte olan ülkelerin girişimcilerine küresel pazarın fırsatlarını açar. Hem iç hem de küresel cephelerde artan rekabet ile sonuçlanır. Yerli girişimciler küresel emsalleriyle rekabet edebilmek için daha verimli olmaya çalışmakta ve bu da mevcut kaynakların verimli kullanılmasını sağlamaktadır. Açık ticaret politikaları, dış ticarete dahil olan ülkeler için bir dizi ilgili fırsatı da beraberinde getirir.
Dış Ticaretin Gizli Düşmanı; Yoksullaştıran Büyüme
Ancak dış ticaretin olumlu etkilerini ele alsak bile, dış ticaretin tek başına hiçbir ülkede ekonomik büyüme ve refah getiremeyeceğini düşünmek önemlidir. Ticaretten elde edilen kazanımları tamamlamak için esnek ticaret politikaları, olumlu makroekonomik senaryo ve siyasi istikrar gibi birçok faktör vadır.
Uygun politika önlemlerinin olmaması nedeniyle dış ticaretin faydalarından yararlanamayan ülke örnekleri vardır. Buna örnek olarak Bhagwati’nin yoksullaştıran büyüme tezi dış ticarette daha aktif rol alınsa bile genel olarak refahın düşeceği yönündedir. Konu ile alakalı olarak ünlü iktisatçı sayın Mahfi Eğilmez’in kaleminden ele alınmış olan, özellikle Türkiye’nin de geçmiş yıllarda yaşadığı durumu özetleyen yazısınını incelemek iktisadi açıdan da duruma daha geniş bir perspektif kazandıracaktır.
Yazıyı incelemek için; Yoksullaştıran Büyüme
Sonuç olarak, politika önlemlerinin ve ekonomik altyapının, bunun sonucunda ortaya çıkan sosyal ve finansal senaryodaki değişikliklerle başa çıkacak kadar uyumlu olması koşuluyla, Dış ticaretin ekonomik büyümeye yol açtığı söylenebilir. Bu gelişmenin de ancak ve ancak dış ticaretin sürdürülebilir kılınması sayesinde kalıcı bir duruma dönüşmektedir.
