Tır karnesi Uluslararası Nakliyeciler Derneği (UND) İngilizce adıyla International Road Transport Union (IRU) kefil kuruluşları tarafından uluslararası taşımacılık yapan nakliyecilere satılan ihracat belgesidir. İhracatçının yapması gereken bir şey yoktur. Gerekli düzenleme ve tedarik nakliye firması tarafından yapılır. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ulusal kefil kuruluştur.
Tır karneleri 4, 6, 14 ve 20’lik voletler (sayfalar) halinde satılırlar.
Tır karnelerinin en üst sayfası sarı renklidir ve hiçbir durumda kopartılmaz. Tırla birlikte varış ülkesine gider ve tırla birlikte geri döner. Gümrüklere ibraz ve teslim edilmesi gereken sayfalar sarı sayfanın arkasından başlar. 1 beyaz 1 yeşil olarak devam eder. Beyaz sayfa ülkeye girişte, yeşil sayfa çıkışta kopartılır. Tır kaç ülkeden geçecekse o kadar voletli takıma ihtiyaç vardır.
Örneğin Tır Ankara’dan çıkıp Viyana’ya gidecekse Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Macaristan, Avusturya gümrük girişlerinde aralardaki beyaz sayfaları, çıkışlarda da yeşilleri kopararak gider. İhracat Ankara’da yapılacağı için yükleme yeri olan Ankara iç gümrüğünde beyaz kopartılır, çıkış kapı gümrüğü de yeşil voleti kopartır. Eğer sınır gümrüğünde yükleme yapılsaydı, o zaman çıkış gümrüğü her iki voleti de kopartacaktı. Ülke sayısı 5 olduğu için ihtiyacımız olan volet sayısı 2×5=10’dur. 10’lu takım olmadığı için 14 voletlik tır karnesi tedarik edilir. Tır geri döndüğünde elinde sadece sarı volet ve 4 kullanılmamış volet vardır.
